Superspeculant, filantroop en miljardair George Soros stelt dat de Europese Unie zich in ‘een existentiële crisis’ bevindt.
Er bestaat volgens de Hongaarse Amerikaan een gerede kans dat de unie in zijn huidige vorm instort, tenzij er drastische veranderingen doorgevoerd worden.
“In het voorbije decennium is alles fout gegaan dat fout had kunnen gaan”, schrijft Soros in een blog voor Project Syndicate, een opinieplatform voor columnisten en andere schrijvers.
“Na de kredietcrisis van 2008 lijkt het alsof de EU verdwaald is geraakt. Men koos voor een aanpak van bezuinigingen die leidden tot de eurocrisis en een tweedeling tussen ‘debiteuren’ en ‘crediteuren’. De schuldeisers stelden vervolgens eisen die de schuldenaren onmogelijk na konden komen. De resulterende relatie was noch gelijkwaardig, noch vrijwillig – precies het tegenovergestelde van waar de EU op gestoeld is.”
Een belangrijke ontwikkeling is dat veel jonge Europeanen zeer ontevreden zijn geworden over de EU, zegt Soros. “Veel jongeren zien de EU vandaag de dag als een vijand die hun baan en de belofte op een veilige en veelbelovende toekomst heeft afgenomen. Populistische politici spelen in op deze sentimenten door anti-Europese partijen en bewegingen op te zetten.”
Soros wijst ook naar de VS, dat de problemen voor Brussel en de lidstaten deels heeft vergroot, onder meer door eenzijdig uit de Iran-deal te stappen. "Trump heeft de trans-Atlantische alliantie vernietigd."
"Het is daarom niet langer beeldspraak om te zeggen dat de EU in existentieel gevaar verkeert: het is de harde realiteit."
Meer vrijheden voor lidstaten
Het betoog van Soros komt op een moment dat Italië een forse politieke crisis doormaakt. Een risico aldaar is dat Italië de eurozone verlaat en daarmee de hele monetaire unie op losse schroeven zou zetten.
Om de EU te redden moet de organisatie zichzelf opnieuw uitvinden met behulp van 'een inspanning op grassroots niveau' en een model waarbij lidstaten meer vrijheid krijgen.
De huidige EU maakt gebruik van een beleid rond 'meerdere snelheden' waarbij alle lidstaten uiteindelijk qua wetgeving op hetzelfde punt moeten arriveren. Soros pleit echter voor 'meerdere sporen'. "Dit zou een verreikend positief effect hebben."
Soros schuwt grote woorden niet. De excentrieke belegger en filantroop stelde in januari op de topconferentie in het Zwitserse Davos dat 'het voortbestaan van onze complete samenleving op het spel staat' en waarschuwde voor een kernoorlog in de nabije toekomst.